ترور سردار سلیمانی و هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی به روایت اسحاق جهانگیری

اسحاق جهانگیری: صبح روز دوازدهم دی ماه وقتی از خواب برخاستم موبایلم را نگاه کردم، متوجه خبر هولناکی شدم که وزیر اطلاعات فرستاده بود: سردار سلیمانی در بغداد شهید شده است.

باورم نشد فوری تلویزیون را روشن کردم، متاسفانه خبر درست بود، دوست و برادری بزرگ را از دست دادم. نظام و رهبری هم سرداری کم نظیر را از دست داد. به دفتر رفتم، متن اطلاعیه دولت را تهیه کردم و با موافقت رئیس جمهور سه روز عزای عمومی اعلام کردیم. به منزل سردار سلیمانی رفتم، فرزندانش در شوک بودند و اصلا انتظار چنین رویدادی را نداشتند هیچ کدام نداشتیم.

آنجا مانند هر کس دیگری که حضور داشت با صدای بلند گریه کردم، نمی توانستم خودم را کنترل کنم پس از آن تشییع جنازه بی سابقه ای برای شهید سلیمانی و همراهان او برگزار شد، کسی تصور چنین جمعیتی را در بدرقه سردار سلیمانی نداشت. سردار سلیمانی وصیت کرده بود در کرمان و در کنار شهدای لشکر ثارالله دفن شود و روی سنگ قبرش بنویسند سرباز وطن. انصافا سردار سلیمانی انسانی بزرگ، مخلص، شجاع و دوست داشتنی بود. من در مراسم تشییع شهید سلیمانی هم در تهران و هم در کرمان شرکت کردم، مسئولیت برگزاری مراسم ها در تمام شهرهای کشور برعهده سپاه پاسداران بود و مسئولین دیگر به سپاه کمک می کردند.

متاسفانه در مراسمی که در کرمان برگزار شد، به دلیل حضور گسترده جمعیت از زیرساخت های آماده شده بسیاری فراتر بود و برخی بی تدبیری ها در مدیریت مراسم، شمار زیادی از هموطنان جان باختند و اثر بسیار بدی در روحیه مردم به جا گذاشت و به انسجام وحدتی که در اثر حضور گسترده مردم در مراسم تشییع ایجاد شده بود، به روحیه مردم آسیب زد.

در مراسم تشییع شهید سلیمانی در شهرهای مختلف کشور موضوع انتقام این ترور به یک مطالبه عمومی تبدیل شده بود که لازمه آن درایت و عقلانیت بود. باید به نحوی عمل می شد که واکنش ایران مقدمه جنگ با آمریکا نشود، حتی در تماس های برخی سران کشورهای دوست برای ابراز تاسف نسبت به شهادت سردار سلیمانی به نوعی به این مسئله هم اشاره می کردند.

شب پس از خاکسپاری شهید سلیمانی پایگاه عین الاسد آمریکا در عراق هدف حمله موشکی ایران قرار گرفت، البته اعلام شد که هیچ آمریکایی در این حملات کشته نشده است. فیلم هایی که از پایگاه منتشر شد نشان می داد موشک ها به ساختمان ها و سوله ها برخورد کرده اند، بعد از این حمله هم تماس هایی از مقامات کشورهای مختلف دوست با رئیس جمهوری داشتند که پیگیر بودند تا جنگی رخ ندهد. از سوی دیگر از مجاری رسمی و دیپلماتیک و سفیر سوئیس در تهران، این پیام داده شده بود که این عملیات برای انتقام شهادت سردار سلیمانی است و ایران به دنبال جنگ با آمریکا نیست. پس از آن هم مجلس عراق تصویب کرد که نیروهای مسلح آمریکایی باید از عراق خارج شوند که دستاورد مهمی بود.

متاسفانه صبح چهارشنبه (فردای روز حمله به عین الاسد) خبر سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی در اطراف تهران با 176 مسافر منتشر شد که بسیار تکان دهنده بود. در جلسه دولت در همان روز مسئولین ذیربط با قاطعیت می گفتند که سقوط در اثر سانحه بوده است و در حال بررسی علت آن هستیم. همزمان از همان شب شایعاتی در رسانه های خارجی مبنی بر سقوط هواپیما بر اثر شلیک موشک منتشر شد که با قاطعیت تمام از سوی مسئولین ذیربط، خصوصا سازمان هواپیمایی کشوری تکذیب می شد.

روز پنجشنبه از وزیر راه و شهرسازی که سابقه حضور در معاونت وزارت دفاع را نیز داشت، به طور خصوصی پرسیدم و او هم با اطمینان گفت شلیکی در کار نبوده و در حال بررسی علل سقوط هستیم. این تاکیدها باعث شد که حتی من صبح روز جمعه در دیدار با آقای عبدالله نوری هم همین موضوع را بازگو کنم.

از ظهر جمعه البته خبرهای متفاوتی منتشر شد تا در نهایت اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح در صبح روز شنبه، رسما اعلام شد که در اثر اشتباه اپراتور پدافند هوایی و با توجه به شرایط خاص این ایام شلیک دو موشک به هواپیما انجام شده است.

مردم از اینکه سه روز اطلاعات غیرواقعی به آنها داده شده بود بسیار عصبانی بودند و حق هم داشتند، خصوصا اینکه مسافران این هواپیما عموما دانشجویان و افرادی بودند که در خارج از ایران مشغول به تحصیل و کار بودند و طیف سنی نسبتا جوانی داشتند و شماری کودک هم میان آنها بود و همه این ها بر میزان عصبانیت مردم می افزود.

در طی دو شب با برخی از خانواده هایی که عزیزانشان را در هواپیما از دست داده بودند سر زدم، واقعا سخن پدر و مادر و سایر بستگانشان دردآور بود. متاسفانه اقدامات مجموعه نظام در این حادثه از نحوه اعلام خبر، نحوه رسیدگی و برگزاری دادگاه به افزایش اعتماد مردم کمک نکرد.

البته پس از این افراد و مسئولین مرتبط با این موضوع عذرخواهی کردند وعده رسیدگی و محاکمه دادند، ولی زخمی که ایجاد شده بود علاوه بر اثر منفی بر سرمایه اجتماعی که با تشییع شهید سلیمانی شکل گرفته بود، بی اعتمادی بیشتری به مسئولین کشور در پی داشت درس مهمی که از

این گونه حوادث باید گرفت، این است که باید با مردم صادقانه رفتار کرد، اعتماد مردم بزرگترین سرمایه کشور است و نباید بگذاریم به بهانه آسیب دیدن هر فرد یا افرادی هر چند که افراد مهمی هستند به اعتماد مردم آسیب برسد.