چالش‌هایی که بهزیستی برای کودکانش درست می‌کند

 حدود یک‌سال از اجرای «طرح میزبان» در شش استان می‌گذرد که هدف از اجرای آن، تجربه کانون خانواده و زندگی در آن برای کودکان بدسرپرست و بی‌سرپرست سازمان بهزیستی است. این طرح، جایگزین طرح فرزندخواندگی نیست، بلکه شیوه جدیدی از فرزندپذیری است که می‌تواند در ادامه به طرح امین موقت و پس از آن فرزندخواندگی ختم شود اما بازگشت فرزند به مرکز نگهداری یا شبه خانواده می‌تواند به فاجعه ختم شود.

در این زمینه مینا حیدری از روزنامه اطلاعات با سعید بابایی، مدیرکل دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی ایران گفتگویی داشته است.

سعید بابایی می‌گوید: برخی از متخصصان با این طرح مخالفند و راهکار آن‌ها این است که بچه‌ها در مرکز باقی بمانند و راهکار دیگری ارائه نمی‌دهند. کسانی که قصد دارند همراه‌تر باشند معتقدند طرح باید دقیق‌تر و سخت‌گیرانه‌تر باشد. باید نظر کودکان و نوجوانان وارد خانواده میزبان شده را هم شنید.
برای اولین‌بار در این طرح برای گام نخست نظارت، خوداظهاری هفتگی وجود دارد، یعنی خانواده‌هایی که میزبان بچه‌ها می‌شوند باید در بازه هفتگی، وضعیت کودک را از طریق فرم‌های خوداظهاری تشریح کنند که این شرایط در فرزندخواندگی وجود ندارد.
این گام نخست نظارت است و تمام آن نیست. قوانین ما گاهی دیواره های فولادی چند ده‌متری است که در لایه‌های پایین آن مجراهایی وجود دارد اما در برخی موارد مانند پرچین‌های یک‌متری است که دو طرفشان قابل رویت است اما آن‌قدر به‌هم‌پیوسته و دارای عمق است که نمی‌توانید از روی آن بپرید. خوداظهاری، نقش همان پرچین را دارد که اگر کسی خلاف آنچه اظهار کرده انجام دهد نسبت به آن مسئول است و باید پاسخگو باشد.
در بحث فرزندخواندگی نیز آسیب‌هایی وجود دارد. گاهی خانواده‌های زیستی پس از مدتی سعی می‌کنند فرزندشان را پس بگیرند. آیا این فرزند دچار مشکل و دوگانگی نمی‌شود و لطمه نمی‌خورد؟ یا بچه دیگری اگر واقعیت فرزندخواندگی‌اش را بفهمد دچار مشکل اعصاب و روان نمی‌شود یا حتی دست به خودکشی نمی‌زند؟ قرار نیست یک‌روند برای همه تکرار شود. کودک به کودک، موارد ما متفاوتند.