خاطرات اکبر هاشمی - ۲۳ مهر ۱۳۸۱

 گزارش یک روز سفر پرکار به: نفت شهر، سومار، شنیدن درد دل مردم، دیدار با فرماندهان نظامی و بازدید از مرزبانان عراقی، سفر به قصر شیرین، بازدید از پایانه مرزی خسروی، سد گاوشان بازگشت به کرمانشاه و...

متن کامل روزنوشت:

ساعت هفت و نیم صبح به سوى نفت‌شهر پروازكرديم. درآنجا مسئولان نفتى‌گزارش دادند، نُه چاه نفت داردكه فعلاً از پنج چاه، روزانه هفت هزار بشكه استخراج مى‌شود. چهار چاه، به خاطر نمكى‌شدن تعطيل است.آنها مى‌گويند، عراق اخيراً چند حفارى جديد انجام داده و نفت بيشترى برمى‌دارد. سُفره نفتى، مشترك و دو طرف مرز است. در ايران به نام «نفت‌شهر» و در عراق به نام «نفت‌ خانه»كنار مرزند. در پاسگاه گمرك‌نو رفتم و از روى برج‌ آن، وضع نفت‌خانه عراق، انبارها، تأسيسات و پاسگاه‌هاى مرزى عراق را با دوربين ديدم.

[آقاى على محمدى]، يكى از كاركنان‌ كه قبل از جنگ آنجا بوده‌ گفت، روز 13 شهريور سال 1359، عراق پاسگاه [خان‌ليلى] بين نفت‌شهر و قصرشيرين را گرفت و مردم و مأموران ايران، نتوانستند به نفت‌شهر بروند. سپس در 31 شهريور، نفت‌شهر را تصرف‌ كرد و منطقه‌مسكونى به‌كلى منهدم شد.كسى در آنجا نيست و فقط تأسيسات نفتى‌ آنجاست. هديه‌اى به آنها دادم.

از آنجا به سومار رفتيم. شهرك زيبايى در ساحل رودخانه‌اي كه به عراق مي‌رود، بازسازى شده است، ولى اكثر مردم به آن مراجعت نكرده‌اند. فقط صاحبان زمين براى‌كشاورزى‌آمده‌اند و برمى‌گردند. مردمي‌كه آنجا بودند جمع شدند و در مورد عدم وجود خدمات مناسب بهداشتى، آموزشى، ادارى و امنيتى اعتراض داشتند و گفتند، اگر اين خدمات باشد، مردم مراجعت مى‌كنند و دفاع بخشدار را كه مى‌گفت، اصولاً اين خدمات هست و ثانياً اگر مردم برگردند تكميل مى‌شود، نپسنديدند.

مدتى در كنار نهر آب بزرگى زير درخت‌هاى اُكاليپتوس نشستم و به خواسته‌هاى مردم گوش دادم؛ منجمله گروهى از مردم كه 1500 هكتار زمين را آماده كرده‌اند و از وزارت نيرو شكايت داشتند كه براى حق برداشت آب از رودخانه كه به خاك عراق فرار مى‌كند، 350  ميليون تومان مطالبه مى‌كند. قرار شد، استاندار و معاون آب وزارت نيرو، آقاي [رضا] اردكانيان، مشكل را حل‌كنند.

فرماند‌هان قرارگاه غرب ارتش و فرمانده لشكر 81 دربارة طرح‌هاى دفاعى‌‌كه از جنوب‌كردستان تا ايلام است و از وضع نيروهاى عراقى و منافقين در آن سوى مرز،گزارش‌های خوبى دادند و درخواست نمودند كه دولت، اعتبارات بازسازى پادگان مهم ابوذر را كه در جنگ منهدم شده و هنوز بازسازى آن تكميل نشده، بپردازد. آقای [سیدمحمد] خاتمى، [رییس‌جمهور] هم قول داده ولي عمل نشده است.

ظهر به قصرشيرين رسيديم. پس از استقبال مسئولان شهر،گشتى در شهر زديم. شهر نوساز و زيبايى شده است. جمعيت زيادى از مردم در خيابان‌ها اجتماع كرده بودند. قرار نبود، مراسم مردمى داشته باشيم. ناچار شدم از ماشين پياده شوم و با مردم صحبت و عذرخواهى‌كنم. وعده تجديد ديدار دادم. در سفرگذشته هم چنين اتفاقى افتاد. 
به محل طرح پرورش ماهى شهداي قصرشیرین رفتيم. [آقای محمدرضا جمشیدی]، مسئول طرح گزارش داد. طرح عظيمى است؛ روى 12 هزار هكتار از زمين‌هاى ساحل رودخانه الوندكه از شهر تا مرز عراق امتداد دارد، با برداشت 12 متر مكعب آب در ثانيه‌كه تقريباً همه موجودى آب در آن منطقه است، چهار هزار هكتار براى پرورش ماهى گرم‌آبى و قزل‌آلا در حال احداث است و بناست به بخش خصوصى منتقل شود.

در سال 1375 در سفرم به قصرشيرين، آن را تصويب كرده و 20 ميليون تومان براى شروع مطالعه آن پرداخته بودم. در دولت جديد، ابتدا راكد شده و در دو سال آخر، مجدداً فعال شده است. براى رونق اقتصادى شهر و هم براى ايجاد موانع در مقابل پيشرفت دشمن در صورت بروز جنگ، خيلى مهم است. رییس دادگسترى تقاضا كردكه فكرى براي استفاده از آب‌هاى مصرف‌شده و غنى‌شده در استخرها شود. 
از آنجا به پايانه مرزى خسروى رفتيم. خيلى باشكوه است. به دستور من، بعد از جنگ بازسازى آن شروع شد و امسال تكميل شده است. آقاى بختیاری، رییس پايانه و رییس گمرك توضيح دادند. روزانه هزار زائر عتبات عاليات از ايران مى‌روند و جمعى هم از مردم دو طرف و مردم كشورهاى ديگر به صورت تزانزيت و سفرهاى حج و عُمره از راه زمين و كالاهاى صادراتى دارند. نماز ظهر را آنجا خواندم و از بخش‌هاى گمرك و پايانه بازديدكردم. دركنار مرز از مأموران عراقى احوال‌پرسى نمودم.  

به سوى محل سدگاوشان  در شمال كامياران پرواز كرديم. با چهار ساعت تأخير رسيديم. بى‌خبر از علت تأخير، منتظرمان بودند. آقاى [رضا] اردكانيان، [معاون وزیر نیرو] هم از تهران آمده بود. پس از استقبال‌كه روى بدنه نيمه‌ساخته سد محلى فرود هلى‌كوپترها انجام شد، براى صرف ناهار به سالن مسجد كارگاه رفتيم. مديركل آب استان [کرمانشاه] و آقاى اردكانيان و مجرى طرح سد و تونل گاويشان، توضيحات دادند. صحبت كوتاهى در اهميت مهار و حفظ آب‌ها، به‌خصوص‌آب‌هاى مرزى‌كه به خارج مى‌رود و همين طرح براى مهار بخشى از آنهاست، ايرادكردم. سپس از تونل بازديدكرديم‌كه 16 كيلومتر آن حفر شده است. از بدنه سد بازديدكرديم؛ حدود 300 ميليون مترمكعب آب را كه از طريق رودخانه سيروان به عراق مى‌رود، مهار و به كرمانشاه منتقل مى‌كنند و نهايتاً از طريق رودخانه قره‌سو به پشت سدكرخه مى‌رود. مصاحبه‌اى با صداوسيما استان كردستان و استان كرمانشاه نمودم.  

آقاى اردكانيان گفت، اخيراً سهميه آب اختصاص داده شده به رفسنجان، از آب‌هاى چهارمحال و بختيارى را تجديد كرده‌اند و سهم كافى براى مصرف خود منطقه هم داده‌اند كه مردم راضى باشند. اگر اهالي رفسنجان، اقدام به تأمين نياز مالى طرح نكنند، ممكن است مجوز دچار مشكل شود. حدود 700 ميليارد تومان هزينه طرح است كه بايد خود مردم رفسنجان بپردازند.

آقاى مهندس خسروى،گزارش مطالعات در مورد انتقال آب سيروان به حوزه غرب كشور در پل ذهاب داد كه مى‌تواند شهر دهلران را آباد كند و انقلابى عظيم در كشاورزى است. آقاى اردكانيان، نتيجه اقدمات درخصوص‌گرفتن سهميه آب زابل از افغانستان را داد وگفت، براساس قرارداد سابق، ملزم‌اندكه آب بدهند، ولى با توجه به شرايط افغانستان، لازم است با دقت و برنامه جامع به آن پرداخته شود و كمك‌هاى ايران مشروط به انجام تعهدات ‌شود.

مغرب به كرمانشاه رسيديم. در پادگان‌كنار منزل آقاى زرندى، امام‌جمعه فرودآمديم. سپس به مقر امام‌جمعه رفتيم. بعد از نماز مغرب و عشا، در جمع طلاب و روحانيون، آقاى زرندى گزارشي داد وگفت، 1200 نفر روحانى شيعه و سنى در استان هستند. در سخنرانى مفصلى، موقعيت تاريخى‌ گذشته، امروز و آينده روحانيون را تشريح‌كردم.  

ساعت هشت و نیم از فرودگاه‌ كرمانشاه پرواز كرديم. ساعت ده شب در خانه بودم. گزارش‌های روز را از روى‌ كامپيوتر خواندم و خوابيدم. مسأله رفراندوم در عراق، براى ادامه رياست [جمهوری] صدام [حسین] و عكس‌العمل‌ها در مقابل عمليات تروريستى [جزیره] بالي اندونزى، مورد بحث و توجه است. [جرج]  بوش، [رییس‌جمهور آمریکا] بسيار ناراحت است وگفته از اينكه پليس‌آمريكا نتوانسته است بعد از دو هفته، تك‌تيراندازى را كه مرموزانه به‌كشتار مردم‌آمريكا اقدام مى‌كند، پيدا كند، مريض شده است.